Oso aspalditik, Zubieta Jauregia adan de yarzatarren leinuarena izan da. Erdi Aroaz geroztik, dorre bat izan zen, eta haren oinarriak mantentzen dira oraindik. Egitura bikain horrek itsasadarraren barrualderanzko bidea eta Arropaingo portu txikia kontrolatzen zituen.
Eraikinaren distirari eta Lea ibaiaren ondoan duen kokapen paregabea kontuan hartuta, Zubieta Jauregia Euskal Herriko landa-jauregi garrantzitsuena da. Jauregia ezin da bisitatu, baina ekitaldietarako eta ezkontzetarako zabaltzen da (www.palaciodezubieta.com).
Europako mugimendu ruralistak bultzatuta, 1716an Miguel Velez de Larreak egungo jauregia eraikitzeko agindua eman zuen Churrigueraren eta Abaria, Zaldua, Malaxbeitia, Amezua, Monasterio eta beste maisu eskudun batzuen planoekin.
Vélez de Larrearena ondare garrantzitsua bazen ere, haren emazte Jacinta Adan de Yarzarena are handiagoa zen. Batasun horri zor zaizkio Zubietaren eta Urgoiti Jauregiaren eraikuntzak.
Adan de yarzatar aipagarri asko bizi izan ziren jauregi horietan edo haien aurreko dorreetan, hala nola Rodrigo Adán de Yarza, historian ospetsu bihurtzen hasia zena, 1338az geroztik Bizkaiko foruko alkate gisa.
Behe Erdi Aroan, leinu honetako kideek jaun nagusi gisa parte hartu zuten leinu-gerretan, oro har oinaztarren bandoan.
Beste bitxikeria historiko bat Pedro Adan de Yarza Bizkaiko alkateen artean egon izana da, Gernikako zuhaitzaren azpian Erregearekin negoziatzen –1342ko Euskal Foruaren lehen agindua–. Denborak aurrera egin ahala, Mario Adan de Yarzak 1877ko apirileko Batzar Orokorrean parte hartu zuen toki berean Bizkaiko ahaldun nagusi gisa Foruak ezabatzen zituen Legea baztertzeko; hori gorabehera, urte hartan bertan Foruak indargabetu zituzten, eta Bizkaiko Aldundi Nagusia desegin zuten.
Azpimarratzekoak dira Erregeari emandako zerbitzu ugariak, hala nola Rodrigo Adan de Yarzarena: 1487tik Errege Katolikoen idazkaria, Errege Ogasuneko, Indietako eta hango Errege Kontseiluko presidentea eta hura ere Granada eta Sevillaren konkistan edo Donostiaren defentsan kokatua. Bizkaiko, Gipuzkoako, Asturiasko eta Galiziako kostaldeetako almirantea eta kapitain jenerala ere izan zen Portugaleraino. Antonio Navarro de Larreateguirena (1554-1624), zeinak Adan de Yarza abizena hartu baitzuen eta Felipe III.a erregearen idazkaria, Simancaseko Errege Artxiboetako idazkaria eta Filiberto Manuel Saboiako printzearen idazkaria izan baitzen, baita Logroñoko alkatea eta Los Arcoseko jauna ere, eta, haren aurreko guztiak bezala, Lekeitioko probestua ere bai.
Francisco de Mendieta
1476an bizkaitarrek Fernando V.ari egindako eskumuinak (1609)
Bizkaiko Batzar Nagusiak / Juntas Generales de Bizkaia
1780ko hamarkadaren amaieran, orduan erregearen ganberako margolaria zen Francisco de Goyak, Antonio Adán de Yarza, haren emazte María Ramona de Barbachano eta haren ama Bernarda Tavira erretratatu zituen, guztiak ere zientzien, letren eta arteen sustapenean eta garapenean ere nabarmendu ziren familia bizkaitar ospetsu horretako kideak. Herriaren Adiskideen Errege Euskal Elkarteko kide izan zen, eta Bilbon egon zen lehen antzokiaren sustatzaileetako bat, 1799an Coliseo izenarekin eraikia.
Ezin dugu aipatu gabe utzi Carlos Adán de Yarza (1812-1863), politikari liberal foruzalea, Bilboko alkate eta Bizkaiko Diputatu Nagusia; halaber, ahalegin handia egin zuen Bilbon eta Bizkaian zuhaitzen landaketekin zuhaitz-espezie berriak esperimentatzeko, baita Zubieta jauregiko lorategian ere. Mario Adán de Yarza (1846-1920) ere aipatu beharra dugu; hura ere Bizkaiko Diputatu Nagusia izan zen, eta aitaren pasio botanikoa partekatu zuen. Berari zor zaio, Zubieta jauregiko lorategietan lehen proba bat egin ondoren eta gero Urgoiti jauregiko lursailak erabili ondoren, Monterrey Radiata pinuaren edo Intsinis pinuaren sarrera eta ustiapen industrialaren hasiera. Espezie honi urre berdea deitzen zioten Bizkaiko mendien basoberritzeengatik, gehiegizko ustiapen-aldi luzeek kaltetuta, eta landa-lurzoruan sortzen zuen aberastasunagatik.
XIX. mendean eta XX. mendearen hasieran Lekeitio erregeen udako helmuga izan zenean, Zubieta izan zen elkargune gogokoenetako bat. Isabel II.ak hemendik alde egin behar izan zuen bere erbeste luzera, udako sasoietako batean zegoela, eta Austriako Zita enperatrizak maiz joaten zen arratsaldero tea hartzera.
1997an antzinako Jauregiko ukuiluak izan zirenak zaharberritu ziren, eta horrela sortu zen Zubieta hotela, 3 izarreko hotel xarmagarria, jauregiko lorategien sarreran.
María Ramona de Barbachano
c. 1787-1788
Olioa mihise gainean. 114,4 x 83,6 cm
Antonio Adán de Yarza
c. 1787-1788
Olioa mihise gainean. 114,4 x 83,6 cm
Bernarda Tavira
c. 1787-1788
Olioa mihise gainean. 76,6 x 59,3 cm
Goyak margotutako hiru erretratu dira: Antonio Adán de Yarza, haren emazte María Ramona de Barbachano eta haren ama Bernarda Tavira, guztiak familia bizkaitar ospetsu honetako kideak.
Koadro hauek 1787-1790 inguruan Madrilen margotu ziren ziurrenik; garai hartan, erregearen ganbera-margolari zela, Goyak erretratu ugari margotu zituen.
Erretratuak familiaren etxean, Ispasterko (Bizkaia) Zubieta Jauregian egon ziren, Gerra Zibila lehertu zen arte, Euskadiko Gobernuak babeserako erretiratu zituen arte, Parisera eramanez, 1937ko Erakusketa Unibertsalean parte har zezaten. Erakusketarik egin gabe, hiru margolanak Frantzian itzuli zizkioten beren legezko jabeari, María Adán de Yarza, aldameneko herrialdean errefuxiatu zenari.
80 urteren ondoren, 2019an, Bilboko Arte Ederren Museoak argitaratu gabeko hiru erretratu hauek jendaurrean aurkeztu zituen lehen aldiz, euren historia bereziari buruzko dokumentazioarekin batera. Gaur egun, Bilboko museoan ikus daitezke.
GIZARTE-ERANTZUKIZUN KORPORATIBOA
Telefonoa:
Helbide elektronikoa:
Jarri gurekin harremanetan
EZAGUTU HOTELAK ETA TALDEENTZAKO ESPAZIOAK
en el precio de la habitación
logelaren prezioan sartzen da
